Ədəbiyyatımızın Alim ƏSGƏRİ

     Fransada doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib Bakıya qayıtdiqdan sonra və 2013-cü ildən Azərbaycan Dillər Universitetində işləməyə başlayanda ilk həmsöhbətlərimdən biri məhz Universitetimizin tanınmış professoru Əsgər Zeynalov olmuşdu. Həm eyni şöbədə işləməyimiz, eyni zamanda da ikimizin də fransız dili mütəxəssisi olmağımız bizi daha da yaxınlaşdırır və maraqlı söhbətlərimizə xüsusi malarlar qatırdı. Çox çəkmədi ki, Əsgər müəllimin yaradıcılığı ilə daha da yaxından tanış olmağa başladım və tale elə gətirdi ki, professorun fransız dilində yazdığı “Hüqo-fransız ədəbiyyatının milyarderi”, Dövlət mükafatı almaq üçün təqdim olunan “Hugo” və Fransada işıq üzü görmüş “Hugo- Milliardaire de la litterature francaise” eləcə də "1802-Le siècle avait deux ans" kitablarına redaktorluq etmək kimi məsuliyyətli bir iş mənə həvalə olundu.

      Bu dörd kitab ilə işlədiyim zaman ərzində professor Zeynalov ilə mənim üçün yenilik olan bir sıra məqamlar haqqında saatlarla söhbətlər aparmış və professorun nəinki Azərbaycan oxucusu, eləcə də Fransa və Dünya ictimaiyyəti üçün etdiyi bir sıra açıqlamaların şahidi olmuşam. Bu kitabda Viktor Hüqonun Dünya ədəbiyyatına bəxş etdiyi əsərlər ilə yanaşı, eyni zamanda onun İslam dininə olan münasibəti də geniş izah olunmuşdur. Bildiyiniz kimi V. Hüqo Məhəmməd peyğəmbərə 3 poetik kitab həsr etmişdi: “Hicrinin doqquz ili”, “Məhəmməd”, və “ Sidr ağacı”. Lakin bu haqda olan məlumatlar uzun illər ərzində ictimaiyyətdən gizli saxlanılmışdi. Son illər Hüqonun İslam dininə olan münasibəti artıq fransalı müsəlman araşdırmaçıları tərəfindən öyrənilməyə başlamışdı.

      Professor Əsgər Zeynalovun fransız dilində yazılmış və fransız ədəbiyyatına həsr etdiyi 10-dan artıq kitabı və 100-dən artıq müxtəlif qəzetlərdə dərc olunmuş elmi-publisistik məqaləri mövcuddur. Ümumilikdə isə, 25-dən artıq kitabın, 350-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifi olan Əsgər müəllim hər zaman tədqiqatlarında yenilik axtarmış və maraqlı faktlar ortaya qoymağa çalışmışdı. Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında Volter və Hüqo haqqında ilk monoqrafiyalar da onun qələminə məxsusdur.

      Onun Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında etdiyi bir sıra yeniliklər, o cümlədən Volter və Victor Hüqo haqqındakı araşdırmaları təkcə Azərbaycanda deyil, eləcə də fransız ədəbiyyatı və fransız ictimayyətində də geniş əks-səda yaratmışdır. Təsadüfi deyil ki, Fransanın məhşur “L’est Republicaine” qəzeti Əsgər müəllimi “Victor Hüqonun azərbaycanlı mütəxəssisi” kimi təqdim etmişdir.

  Professor Əsgər Zeynalov Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında yeganə tədqiqatçılardandır ki, fəlsəfə doktorluğu dissertasiyasını Azərbaycan dili ilə bağlı, elmlər doktorluğu dissertasiyasını isə başqa bir dillə - Fransız dili ilə bağlı yazmışdır. O, erməni qaynaqlarında axtarışlar aparan sonuncu azərbaycanlı alimlərdən biridir. Uzun illər tədqiqatçı İrəvan Əlyazmalar İnstitutu – Matenadaranda, İrəvan Xalq yaradıcılığı Evi, Ədəbiyyat və İncəsənət muzeyində axtarışlar apararaq, 550-dən artıq Azərbaycan bayatılarını həmin qaynaqlardan toplamış və sübut etməyə çalışmışdır ki, ermənilərdə bayatı olmamış, onlar uzun əsrlər boyu Azərbaycan bayatılarından istifadə etmişlər.

       Mən Əsgər müəllimə möhkəm can sağlığı diləyir və yeni-yeni tədqiqatlar apararaq həmişə biz oxucuları sevindirməyini arzulayıram.

VAZEH