Ədəbiyyatımızın Alim ƏSGƏRİ
Fransada doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib Bakıya qayıtdiqdan sonra və 2013-cü ildən Azərbaycan Dillər Universitetində
işləməyə başlayanda ilk həmsöhbətlərimdən biri məhz Universitetimizin tanınmış professoru
Əsgər Zeynalov olmuşdu. Həm eyni şöbədə işləməyimiz, eyni zamanda da ikimizin də
fransız dili mütəxəssisi olmağımız bizi daha da yaxınlaşdırır və maraqlı söhbətlərimizə xüsusi malarlar qatırdı. Çox çəkmədi
ki, Əsgər müəllimin yaradıcılığı ilə daha da yaxından tanış olmağa başladım və
tale elə gətirdi ki, professorun fransız dilində yazdığı “Hüqo-fransız ədəbiyyatının
milyarderi”, Dövlət mükafatı almaq üçün təqdim olunan “Hugo” və Fransada işıq
üzü görmüş “Hugo- Milliardaire de la litterature francaise” eləcə də "1802-Le siècle avait deux ans" kitablarına
redaktorluq etmək kimi məsuliyyətli bir iş mənə həvalə olundu.
Bu dörd kitab
ilə işlədiyim zaman ərzində professor Zeynalov ilə mənim üçün yenilik olan bir
sıra məqamlar haqqında saatlarla söhbətlər aparmış və professorun nəinki Azərbaycan
oxucusu, eləcə də Fransa və Dünya ictimaiyyəti üçün etdiyi bir sıra
açıqlamaların şahidi olmuşam. Bu kitabda Viktor Hüqonun Dünya ədəbiyyatına bəxş
etdiyi əsərlər ilə yanaşı, eyni zamanda onun İslam dininə olan münasibəti də
geniş izah olunmuşdur. Bildiyiniz kimi V. Hüqo Məhəmməd peyğəmbərə 3 poetik
kitab həsr etmişdi: “Hicrinin doqquz ili”, “Məhəmməd”, və “ Sidr ağacı”. Lakin
bu haqda olan məlumatlar uzun illər ərzində ictimaiyyətdən gizli saxlanılmışdi.
Son illər Hüqonun İslam dininə olan münasibəti artıq fransalı müsəlman
araşdırmaçıları tərəfindən öyrənilməyə başlamışdı.
Professor Əsgər Zeynalovun fransız dilində yazılmış
və fransız ədəbiyyatına həsr etdiyi 10-dan artıq kitabı və 100-dən artıq müxtəlif qəzetlərdə
dərc olunmuş elmi-publisistik məqaləri mövcuddur. Ümumilikdə isə, 25-dən artıq
kitabın, 350-dən çox elmi-publisistik məqalənin müəllifi olan Əsgər müəllim hər
zaman tədqiqatlarında yenilik axtarmış və maraqlı faktlar ortaya qoymağa
çalışmışdı. Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında
Volter və Hüqo haqqında ilk monoqrafiyalar da onun qələminə məxsusdur.
Onun Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında etdiyi bir sıra yeniliklər, o cümlədən Volter və Victor Hüqo haqqındakı araşdırmaları təkcə Azərbaycanda deyil, eləcə də fransız ədəbiyyatı və fransız ictimayyətində də geniş əks-səda yaratmışdır. Təsadüfi deyil ki, Fransanın məhşur “L’est Republicaine” qəzeti Əsgər müəllimi “Victor Hüqonun azərbaycanlı mütəxəssisi” kimi təqdim etmişdir.
Professor Əsgər Zeynalov Azərbaycan
ədəbiyyatşünaslığında yeganə tədqiqatçılardandır ki, fəlsəfə doktorluğu dissertasiyasını
Azərbaycan dili ilə bağlı, elmlər doktorluğu dissertasiyasını isə başqa bir
dillə - Fransız dili ilə bağlı yazmışdır. O, erməni qaynaqlarında axtarışlar
aparan sonuncu azərbaycanlı alimlərdən biridir. Uzun illər tədqiqatçı İrəvan
Əlyazmalar İnstitutu – Matenadaranda, İrəvan Xalq yaradıcılığı Evi, Ədəbiyyat və
İncəsənət muzeyində axtarışlar apararaq, 550-dən artıq Azərbaycan bayatılarını
həmin qaynaqlardan toplamış və sübut etməyə çalışmışdır ki, ermənilərdə bayatı
olmamış, onlar uzun əsrlər boyu Azərbaycan bayatılarından istifadə etmişlər.
Mən Əsgər müəllimə möhkəm can
sağlığı diləyir və yeni-yeni tədqiqatlar apararaq həmişə biz oxucuları
sevindirməyini arzulayıram.
VAZEH