Bu gün Azərbaycan bütün ona qarşı olan qüvvələrin təziqlərinə baxmayaraq başını dik tutub öz sözünü deməkdədir.

     “Dağlıq Qarabaq” münaqişəsinin yaranma tarixinə nəzər yetirdikdə bu problemin son 20 ildə deyil hələ Sovetlər birliyinin yaranma vaxtından movcud olmasının şahidi oluruq. Belə ki, ermənilərin “Stalinin Azərbaycana hədiyyəsi” kimi qələmə verdiyi və Kommunist Partiyasının Qafqaz bürosunun 5 iyul 1921-ci ildəki Dağlıq Qarabaq və Naxçıvanın Azərbaycanın tərkibində qalması qərarı Ermənistanda birmənalı qarşılanmamışdır. Həmin dövrdə Azərbaycan və Ermənistanda dərc olunan Kommunist qəzetləri bu qərarı iki müxtəlif variantda çap etdirmişdirlər. Belə ki, ermənilər bu qərarı Dağlıq Qarabaq və Naxçıvanın Azərbaycanın tərkibinə daxil edilməsi kimi yaymışdırlar. Əslində isə bir cümlədəki daxil edilsin və tərkibində qalsın faktı sonradan bu fikrə iki mənalı yanaşma üçün yol açmış oldu. Sonda 1923-cü il 7 iyul tarixində Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qərarına əsasən Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin formalaşmasına fərman verildi.

   Dağlıq Qarabaq problemi sovet dönəmində ermənilər tərəfindən dəfələrlə qaldırılmışdı. Bu dövr ərzində bir sıra Azərbaycan rayonlarının (Ordubad, Sədərək, Zəngilan, Qazax, Gədəbəy,Tovuz) əraziləri Ermənistana birləşdirilmişdir.

    Hal-hazırda qərb dövlətlərinin və Risuyanın eləcə də dünyanın digər aparıcı dövlətlərinin Cənubi Qafqaza olan maraqları böyükdür. Özünü beynəlxalq və regional güc sahibi hiss edən dövlətlərin hər birinin  özəl Qafqaz siyasəti mövcuddur. İstər ABŞ-ın istərsə də Avropa Birliyinin üç Cənubi Qafqaz ölkəsində geosiyasi baxımdan maraqlarının mövcud olması da heç kimə sir deyil. Buna baxmayaraq Rusiya da öz növbəsində bu bölgədə baş verən bütün hadisələrin əsas iştirakçısı kimi öz mövqeylərindən cəkilmək niyyətində deyil. Rusiya özünü regionda baş verən bütün hadisələrin tərkibində görür. Ermənistanın iqtisadi cəhətdən gündən-günə tənəzzülə ugraması və tam şəkildə Rusiyadan asılı bir vəziyyətə düşməsi Dağlıq Qarabaq münaqişəsinin gələcəkdə hansı çərçivədə olmasını əks etdirmiş olur.

     Fikrimcə hələ 1905-ci ildə Rusiya imperiyasında baş verən inqilabı sakitləşdirmək üçün ortaya atılan erməni-azərbaycanlı etnik münaqişəsi bu minvanla rusların maraqlarına hələ də xidmət göstərməkdədir.

    Xöşbəxtlikdən bu gün Azərbaycan nəinki regionda eləcə də bütün dünyada öz sözünü deməkdədir. Azərbaycanın günü-gündən göz qabağında olan inkişafı onu sevməyənlərin əməllərinə bir mesajdır. Azərbaycan bu gün siyasi bir oyunun iştirakçısıdır. Bu gün Azərbaycan bütün ona qarşı olan qüvvələrin təziqlərinə baxmayaraq başını dik tutub öz sözünü deməkdədir.  

VAZEH  29/12/13