Almaniyanın Türkiyəyə təziq göstərmək üçün atmalı olduğu bir addım.

İlk öncə qeyd etməliyəm ki, yerləşdiyi coğrafi mövqedən və iqtisadi gücündən aslı olmayaraq dünyanın hər bir dövləti öz mənafeyini, dövlətçiliyini və müstəqilliyini qorumaq üçün preventiv addımlar atır. İstər iqtisadi cəhətdən güclü istərsə də inkişaf etməkdə olan dövlətlər edəcəkləri hər hansı bir siyasi gedişi düşünərək vahid senari əasasında aparılırlar.

1965-ci ildən bəri ermənilərin uydurma “soyqırım” məsələsi demək olar ki, hər il müxtəlif dövlətlərin parlamentlərində qanun layihəsi və ya müxtəlif qətnamələr çərçivəsində müzakirə edilir və təsdiq olunarsa qəbul edilmək üçün dövlətə təqdim olunur. Bu günə qədər ABŞ-ın 41 ştatı daxil olmaqla dünyanın 25-dən yuxarı ölkəsi müxtəlif illərdə 1915-ci il hadisələrini “soyqırım” kimi tanıyib. Eləcə də Avropa Şurası və Avropa Parlamenti də daxil olmaqla “erməni soyqırımını” bir neçə təşkilat da qanun layihəsi kimi tanıyır.

İyun ayının 2-də Almaniya Bundestaqı “erməni soyqırımını” tanıyan Qətnamə layihəsini qəbul edib. Söhbət hər hansı bir Qanun layihəsinin dövlət tərəfindən tanınmasından getmədiyi üçün aydın olur ki, bu Almaniyanın Türkiyəyə təziq göstərmək üçün atmalı olduğu bir addımdır. Belə ki, layihənın əslində dünən yox mart ayında qaldırılmalı olacağı da bəlli idi. Özü də layihənin Almaniya Yaşıllar Partiyasının sələn türk olan Cem Özdəmir tərəfindən irəli sürülməsi bir daha düşünməyə əsas verir. Belə ki, iyun ayının 2-də keçirilmiş iclasdakı səsvermədə nə kansler Angela Merkel, nə vitse-kansel Siqmar Gabriel, nə Sosial-Demokrat Partiyasının rəhbəri Frank-Walter Steinmeier eləcə də Xarici İşlər naziri iştirak etməyiblər. Buna baxmayaraq Yaşıllar partiyası tərəfindən qaldırılan qanun layihəsi həm Sosial-Demokratlar Birliyi həm də Sosial-Demokrat Partiyası rəhbərliyi tərəfindən dəstəklənib. Mayın 31-i keçirilmiş partiya iclasının işçi qrupunun qəbul etdiyi qanun layihəsinin mətnini Kansler Angela Merkel tərəfindən də təsdiq edib. Bu faktlar bir daha Almaniyanın ölkə rəhbərliyinin Türkiyə ilə münasibətlərinə həssaslıqla yanaşmasına bir işarədir.

Lakin buna baxmayaraq almaniyalı deputatlarının böyük bir hissəsi “1915-ci ildə erməni də digər xristian xalqlara qarşı törədilmiş soyqırım” haqqında qanun layihəsini qəbul ediblər. Bu hadisə artıq bir neçə vaxtdır təziq altında olan rəsmi Ankara və Berlinin münasibətlərinin daha da soyumasına səbəb olub. Belə ki keçən ilin oktyabr ayında məhz Berlinin vasitəçiliyi ilə Avropa İttifaqı (Aİ) və Türkiyə arasında mübahisəli “miqrant” müqaviləsi gündəmə gəlmişdi. Bu müqaviləyə əsasən Türkiyə öz vətəndaşları üçün azad Şengen vizası müqabilində Avropaya olan miqrant axınının qarşısını almaq üçün onları öz ərazisində yerləşdirmək öhdəliyi vəd etmişdir. Bu ilin mart ayında qəbul edilmiş müqaviləyə əsasən Yunanıstanda olan miqrantların Türkiyəyə yerləşdirilməsi başlamışdır. Lakin, görünür rəsmi Ankara ilə Berlin öz aralarında heç də hər şeyi dəqiqləşdirməyiblər.

Buradan belə qənaətə gəlmək olar ki, bir əsrdən çox müttəfiq olan iki dövlət Türkiyə üçün önəmli olan “soyqırım” məsələsinə görə münasibətlərini pozmazlar. Almaniyadakı türk səfirinin geri çağırmasına baxmayaraq bu gün beynəlxalq siyasi səhnədə təklənən Ankara bu gün Berlin  ilə əlaqələrini kəsməyəcək.

Nədən Xocalı soyqrımına belə reaksiyalar yoxdur?

Soyqırım məsələsində Almaniya Türkiyə münasibətləri müzakirə olunsa da məsələnin dərinliyi yenə də ermənilərin öz işlərini necə həssaslıqla gördüklərinin şahidi oluruq. Belə ki, XX əsrin əvvələrində başlayaraq silsilə şəklində Azərbaycanın bir çox şəhəhlərində qırğınlar törətməklə öz həqiqi üzlərini gizlətməyi bacaran ermənilər, nədənsə  əsrin sonunda bəşəriyyətin ən dəhşətli faciəsini, Xocalı soyqırımının həyata keçirdiklərini unutdurmağa çalışırlar.  Dünya  dövlətləri də Xocalı soyqırımına hələ də diqqətdən kənar qəyub ermənilərə tarix dərsi keçmirlər. Soyqırımlar ilə bağlı dünya ölkələrinin ən ali orqanlarında layihələr müzakirəyə çıxarılan zaman yaxşı olardı ki, ermənilərin də törətdikləri soyqırımlar haqqında xatırlamalar edilib qətnamə və qanun layihələri qəbul olunardı.

VAZEH