Paritet.az : İctimai-siyasi qəzet:
Fransadakı Azərbaycanlı Tələbələr Cəmiyyətinin (FATA) sədri Vazeh
Əsgərovla söhbət
“Azərbaycan diasporunun Fransada kök salması prosesi sürətlənir”
Asif NƏRİMANLI
Azərbaycanın diaspor fəaliyyətinin əsas hərəkətverici qüvvəsi gənclər
hesab olunur. Dövlət tərəfindən diaspor fəaliyyətinə dəstəyin verilməsi, o
cümlədən, istər ölkə daxilində, istərsə dünyanın müxtəlif nüfuzlu
universitetlərində təhsil alan gənclərimizə xüsusi diqqətin ayrılması, xaricdə
yaşayan gənclərimizi Vətənin təbliğ edilməsi, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya
ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində fəallıq nümayiş etdirməyə sövq edir.
Hazırda dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş soydaşlarımız, xüsusilə
də azərbaycanlı gənclər yaşadıqları cəmiyyətə uğurla inteqrasiya olunurlar.
Dünyanın nüfuzlu universitetlərində təhsil alan azərbaycanlı gənclərin Avropa,
Amerika və digər ölkələrdə fəaliyyətləri fərqli cəmiyyətlərdə, fərqli
məkanlarda Azərbaycanın tanıdılmasında xüsusi rol oynayır. Əcnəbilərin
Azərbaycanı hər bir azərbaycanlının, xüsusilə müxtəlif cəmiyyətlərə daha tez
inteqrasiya edən gənclərin simasında tanımasını nəzərə alsaq, dünyada yaşayan gənclərin
də üzərlərinə bir sıra vəzifələr düşür. Təbii ki, bu vəzifələr təkcə mənsub
olduğun xalqın tarixini, adət-ənənələrini, mədəniyyətini bilməklə bitmir.
Bunları bilməklə yanaşı, əsas vəzifə Vətəni haqqında bildiklərini yaşadığı
ölkələrin ictimaiyyətinə çatdırmaq, onun tarixi həqiqətlərini təbliğ etməkdir
ki, bunun üçün də azərbaycanlı gənclərin təşkilatlanması, yaşadıqları cəmiyyətə
fəal şəkildə inteqrasiyası, müxtəlif qurumlarda təmsili, lobbiçilik və diaspor
sahəsində fəallıq göstərmələri, lazımi anda ölkə və xalqın maraqları baxımından
həmrəylik nümayiş etdirmələri, ölkəmizlə sıx əlaqələrin saxlanılması lazımdır.
Məhz bunların həyata keçirilməsi məqsədi ilə Azərbaycan dövləti gənclərimizin
birliyinə nail olmaq işində onlara yaxından kömək edir. Martın 12-də Bakıda
keçirilən Dünya Azərbaycanlı Gənclər Birliyinin təsisi qurultayı da bunu deməyə
əsas verir. Dünyanın müxtəlif ölkələrindən yüzlərlə azərbaycanlı gəncin
qatıldığı qurultayda Fransadan Strasburqda fəaliyyət göstərən Fransadakı
Azərbaycanlı Tələbələr Cəmiyyətinin (FATA) sədri Vazeh Əsgərov da iştirak
edirdi. Biz də diaspor fəaliyyətini daim işıqlandıran “Paritet” qəzeti olaraq,
V.Əsgərovdan Fransada həyata keçirdikləri işlər, Vətəndən uzaqda Azərbaycanın
təmsilçiliyi sahəsində fəaliyyətləri barəsində öyrəndik.
Qəzetimizə danışan V.Əsgərov rəhbərlik etdiyi təşkilatın 1999-cu ildə
yaradıldığını bildirdi. Onun sözlərinə görə, təşkilatın yaradılmasında əsas
məqsəd Fransaya yeni gələn azərbaycanlı tələbələrə yardım etmək olub: “Bununla
yanaşı, məqsədimiz Fransanın digər təşkilatlarına inteqrasiya və həmin
təşkilatları Azərbaycan həqiqətlərinin fransız ictimaiyyətinə çatdırılması işimizə
cəlb etmək idi. Hesab edirəm ki, fəaliyyət göstərdiyimiz 10 ildən artıq bir
vaxtda bu istiqamətdə uğurlarımız da var və hazırda bu işimiz davam edir”.
“Azərbaycanı fransız ictimaiyyətinə tanıtdırırıq”
Təşkilatın yaradıldığı
illərdə Avropada Azərbaycanın tələbə gənclər təşkilatlarının yox dərəcəsində
olduğunu deyən V.Əsgərov, 2003-cü ildən Fransaya, xüsusilə Strasburq şəhərinə
Azərbaycandan böyük tələbə ordusu gəldikdən sonra həmin tələbələrin bir arada toplaşması,
fransız cəmiyyətində toplum halında fəaliyyət göstərməsi üçün fəaliyyətə
başladıqlarını və qısa zamanda buna nail olduqlarını bildirdi. Azərbaycanlı
tələbələrin inteqrasiya məsələsindən danışan təşkilat sədri söylədi ki, bu
məsələdə, demək olar ki, heç bir problem yaşanmır: “Strasburq və bura yaxın
olan şəhərlərə gələn tələbələrin səviyyəsi magistr, yaxud ondan bir pillə aşağı
olduğuna görə inteqrasiyada problem olmur. Hətta dil problemləri olan tələbələr
bir ilə böyük nailiyyətlər göstərirlər. Hazırda Strasburqda doktorant dərəcəsi
üzrə təhsil alan tələbələrin sayı magistrdan daha çoxdur. Hazırda
gəncliyimizin, o cümlədən Azərbaycan diasporunun Fransada kök salması prosesi
sürətlənir. Bizim fəaliyyət prinsiplərimiz Azərbaycan gəncliyini Fransada öz
ətrafımızda birləşdirmək və Azərbaycan üçün önəmli olan məsələləri Fransa ictimaiyyətinə
çatdırmaqdır ki, bu məsələdə də tələbələrimizin rolu böyükdür. Təbliğat
işlərimizə Azərbaycanın müstəqillik illərini, tariximizə iz qoyan günləri
xatırlamaqla fransız ictimaiyyətinə çatdırmaq, bunun üçün jurnallar, dərgilər
yayımlayaraq, diasporun güclənməsinə dəstək olmaq daxildir. Hazırda bu
işlərimiz davam edir və Azərbaycanı fransız ictimaiyyətinə tanıtdırırıq”.
Onun sözlərinə görə,
Fransada yaşayan azərbaycanlıların, həmçinin gənclərin fransız cəmiyyətinə
inteqrasiya prosesində assimilyasiyaya uğramaması üçün də işlər həyata
keçirirlər: “Belə ki, bu istiqamətdə azərbaycanlı ailələrin övladlarının
Azərbaycan mədəniyyətinə yaxınlığını, dilinə bağlılığını yüksəltmək üçün
Azərbaycan dilini öyrədən dil kursları, şahmat kursları, rəqs kursları açmışıq,
bununla yanaşı, mədəniyyətimizi təbliğ edən dərnəklərin də fəaliyyət
göstərməsini təmin edirik. Bu həm azərbaycanlıların assimilyasiya olunmasının
qarşısını alır, həm də bir növ Azərbaycan mədəniyyətini Fransada təbliğ edir”.
“Gənclər hər zaman
Fransada Azərbaycanın siması olmağa
çalışırlar”
Fransada Azərbaycan
imicinin formalaşmasından danışan V.Əsgərov qeyd etdi ki, əgər 10 il öncə
Fransada Azərbaycan sözünü deyəndə informasiya azlığı var idisə, bu gün
fransızlar Azərbaycanı Afrikanın hansısa ölkəsi kimi deyil, inkişaf edən və
müstəqil bir dövlət olaraq tanıyırlar. Onun sözlərinə görə, bunun bir sıra
səbəbləri var:
“Təbii ki, 10 il
öncə Azərbaycan bugünkü qədər inkişaf etməmişdi. Bu gün isə Azərbaycanın
iqtisadi cəhətdən inkişafı, siyasi gücünün artması, bir sıra nüfuzlu beynəlxalq
təşkilatlara üzvlüyü, xüsusilə bu təşkilatlarda əhəmiyyətli tərəfdaş kimi qəbul
edilməsi ölkəmiz haqqında informasiya genişliyi yaradıb, o cümlədən, bu
informasiyalar müsbət istiqamətdə formalaşıb. Bununla yanaşı, ötən il “Avroviziya”
müsabiqəsində qələbə qazanmağımız dünyanın əksər ölkələri kimi, Fransada da
Azərbaycan haqqında geniş məlumat bazası yaratdı”.Onun sözlərinə görə, buna
səbəb olan digər amil Fransadakı diaspor təşkilatlarımızın fəal işləməsidir:
“Artıq diaspor təşkilatlarımız da əvvəlki illərə nisbətən, daha fəaldır. Hesab edirəm
ki, diaspor təşkilatı olaraq bizim də bu işdə rolumuz var. Biz gənclər hər
zaman çalışmışıq ki, Fransada Azərbaycanın siması olaq”.
Dağlıq Qarabağ
həqiqətlərinin, Xocalı soyqırımının təbliği, ermənilərin törətdiklərinin
faktlarla Fransa ictimaiyyətinə çatdırılmasında da fəaliyyət göstərdiklərini
deyən A.Əsgərov, bunun erməni icmasının güclü olduğu bir ölkədə nə qədər çətin
olmasına baxmayaraq, səylə çalışdıqlarını bildirdi. Onun sözlərinə görə, mütəmadi
olaraq Azərbaycan həqiqətləri müxtəlif vasitələrlə fransız ictimaiyyətinə
çatdırılır: “Bu vasitələrə tədbirlərin keçirilməsi, broşürlərin paylanması və
s. daxildir. Azərbaycan tarixində iz qoyan hadisələrin xronologiyasına nəzər
yetirdikdə, həmin hadisələrin bir-birinin ardınca gəldiyini görürük. Ona görə
də, bütün hadisələrin, ermənilərin işğal etdiyi torpaqlarımızın, törətdiklərinin
ildönümlərini qeyd etdikdə, bu tədbirlər ilin çox hissəsi təşkil edilir. Bu il
isə, Strasburqda Xocalı soyqırımının 20-ci ildönümü geniş qeyd olundu.
Keçirdiyimiz tədbirlərdə Azərbaycanın digər diaspor təşkilatları, türk diaspor
təşkilatları və Azərbaycanı sevən fransız təşkilatları iştirak etdi. Avropanın
paytaxtı hesab olunan Strasburqda soyqırımı ilə bağlı təşkil edilən izdihamlı
mitinq dünyaya böyük çağırış oldu. Hesab edirəm ki, nə qədər çətin olsa da,
əvvəlki illərə nisbətən, fransız cəmiyyətində bu hadisələrlə bağlı əsl faktlara
söykənən informasiyalar formalaşmaqdadır”. FATA sədri qeyd etdi ki, görülən
işlərin nəticəsində fransızlarda Azərbaycan haqqında müsbət rəylərin
yaradılmasına nail olunub. Buna misal kimi V.Əsgərov bildirdi ki, artıq yerli
media Qarabağ hadisələri, erməni vəhşilikləri barəsində məlumat almaq üçün
onlara özləri müraciət edirlər: “Əgər 5 il öncə bu təşəbbüsü biz edirdiksə, bu gün
belə təşəbbüs fransızlardan gəlir. Bu gün Fransanın yerli media orqanları
erməni yalanlarının üzə çıxmasına səy göstərir. Bunun üçünsə, Fransadakı azərbaycanlılara
müraciət edir, onlardan məlumatlar alırlar. Hesab edirəm ki, bu, diasporumuzun
uğurudur”. “Dünyada Azərbaycan diasporuna verilən qiymət çox önəmlidir” V.Əsgərov
Azərbaycanın Fransadakı səfirliyinin və Strasburqda Avropa Parlamentində
fəaliyyət göstərən daimi nümayəndəliyinin onlara daim dəstək göstərdiyini də
bildirdi. Onun sözlərinə görə, kimsə maliyyə yardımı etmirsə, bu o demək deyil
ki, o dəstək göstərmir. “Sırf maliyyə yardımı ilə bağlı diasporik fəaliyyətdə
heç də dövlətə maraq göstərməyi qəbul etmirəm. Çünki, diaspor müstəqil formalaşmalıdır.
Bizim Fransa ictimaiyyəti və digər qurumlardan maliyyə yardımı almaq
imkanlarımız var. Hətta 10 ildən artıq fəaliyyətimizi nəzərə alaraq Avropa
Şurasına, yaxud digər beynəlxalq qurumlara maliyyə ilə bağlı müraciət edə
bilərik. Amma hər hansı fəaliyyət üçün böyük bir maliyyə tələb olunmur. Misal
üçün, Azərbaycanla bağlı hansısa tədbir keçiririksə, yüksək məbləği tələb kimi
qarşımıza qoymamalıyıq. Kiçik bir summa da bəs edər ki, bunu da Fransada da
tapa bilərik. Uğura nail olmaq üçün sadəcə istək, arzu və bunların eyni hədəfə
vurması lazımdır”. Səfirlik, yerli qurumlar, yaxud Azərbaycandan gələn məmur,
QHT-lərlə həmişə əlaqələrinin olduğunu deyən təşkilat rəhbəri Bakıda keçirilən
DAGB-nin təsis qurultayının bu əlaqələri daha da genişləndirəcəyini vurğuladı. Qondarma
“erməni soyqırımı”nın inkarına görə, qanunun qəbul edilməsi istiqamətində Fransada atılan
addımlar barəsində isə, V.Əsgərov qeyd etdi ki, belə bir qanunun qəbul
edilməməsində türk diasporu ilə yanaşı, Azərbaycan diasporunun da rolu böyük
oldu: “Erməni soyqırımını inkara görə qanunun qəbul edilməməsində Azərbaycan diasporunun
rolu böyükdür. Türk qardaşlarımız bizə daim dəstək verdikləri kimi, biz də bu
məsələdə onlara yaxından dəstək verdik. Bizim tərəfimizdən bu məsələyə etiraz
təkcə erməni məsələsinə
görə deyil, həm
Türkiyəyə dəstək kimi önə çəkilmişdi. İstər Parisdə, istərsə Strasburqda təşkil
olunan tədbirə, demək olar ki, Fransada yaşayan azərbaycanlıların əksəriyyəti
sıravi vətəndaş kimi qatılmışdı və nəticə bizim xeyrimizə oldu”. FATA sədri onu
da qeyd etdi ki, bu gün dünyada Azərbaycan diasporuna verilən qiymət çox önəmlidir.
V.Əsgərov Fransada
erməni diasporu ilə Azərbaycan diasporunun fəaliyyəti arasındakı fərqin böyük
olduğunu hesab edir. Onun fikrincə, buna səbəb olan əsas amil ermənilərin
çoxluğudur: “Hazırda Fransada ermənilərin sayı yarım milyondan çoxdur.
Azərbaycanlılarsa 70 minə qədərdilər. Onlar da daha çox Cənubi Azərbaycandan və
Türkiyədən gedənlərdir. Təbii ki, aradakı rəqəm fərqi öz sözünü deyir. Bununla
yanaşı, ermənilərin Fransada lobbiçilik fəaliyyəti daha qədimdir. Hesab edirəm ki,
bu fərqi aradan qaldırmaq və ermənilərin əsl simasını ortaya çıxarmaq üçün
lobbi yaradılmalıdır ki, bunun üçün də daha çox çalışmalıyıq”. Onun sözlərinə
görə, Fransadakı mübarizə təzədir, onun davamlı olması üçün səylərimizi
birləşdirməliyik. “Son illərdə təşkilatlanmanın güclənməsi müşahidə olunur və fəallıq
artıb. Lakin bu fəallığı vahid formada müxtəlif səpkili fransız internet
resurslarında artırılmasının vaxtı yetişib. Hesab edirəm ki, Avropanın əsas
dövləti olan Fransa kimi bir ölkədə diaspor təşkilatları birləşməli, vahid
Azərbaycan diasporu yaradılmalıdır. Çünki, birliyin olması, mübarizəmizin daha
çox səmərə verməsi deməkdir”, - deyə FATA sədri vurğuladı.