Bakıda Frankofoniya bayramı
Azərbaycanda Fransız İnstitutu hər il olduğu kimi bu il də Bakıda fransız dili bayramını qeyd edir. Bu Frankofoniya həftəsi münasibətilə mart ayının 27-30-u Bakıdakı Fransız İnstitutu Frankofoniya bayramının proqramını təqdim edib.
Frankofoniya bayramının proqramına fransız dilini öyrənən və öyrədənlər üçün mükafat, Fransaya səyahət olan müsabiqələr daxildir. Azərbaycanda Fransız İnstitutu həmçinin bir sıra mədəni tədbirlər, xüsusən məşhur dilçi cənab Klod Hajejin (Claude Hagège) “Müasir dünyada beynəlxalq yönümlü dillərin arasında fransız dilinin yeri” adlı konfransını təşkil edir.
Bayram həftəsi martın 30-da fransız dilində imla müsabiqəsi ilə başa çatacaq. Bu imla müsabiqəsindən sonra iştirakçılar fransızdilli ölkələrin mətbəxi ilə tanış ola biləcəklər.
Martın 27–də saat 12:00-da da Azərbaycan Dillər Universitetinin (Təbriz küçəsi 49) filologiya və jurnalistika fakültəsinin təşkilatçılığı ilə dilçi-poliqlot Klod Hajejin "Müasir dünyada beynəlxalq yönümlü dillərin arasında fransız dilinin yeri" mövzusunda konfrans keçirilib.
Giriş sözü ilə konfransı filologiya və kurnalistika fakültəsinin dekan əvəzi, professor Sevda Vahabova açıb.
Məhşur dilçi alim Klod Hajejin Azərbaycana gəlişinin və Azərbaycan Dillər Universitetində konfrans keçirməsinin böyük tarixi fakt olduğunu diqqətə çatdiran Sevda Vahabova konfrans iştirakçılarına bir daha bayram təbriklərini çatdırıb. Məruzə fransız dilində keçirilib və Azərbaycan dilinə tərcümə olunub.
Daha sonra dilçi alim Klod Hajej ingilis dilinin dünyada üstünlüyü, bəzən müasir dövrdə ən azı yeddi digər beynəlxalq yönümlü dilin olmasının nəzərdən qaçma faktını qeyd edərək, bu dillər arasında fransız dilinin yerinin üç səbəbdən xüsusilə unikal olması ilə nitqinə başlayıb və onları aşağıdakılara bölüb:
• Birincisi, fransız dilinin dünyada mövcüdluğu, yayılması Intibah dövründən və müstəmləkə təcrübəsindən əvvələ təsadüf edir, çünki bu proses XIII əsrdən bəri başlayır;
• Ikincisi, fransız dili 70-dən çox dövlət və hökuməti birləşdirir və bu da fransız dilinin təşviqinə səbəb olur;
• Nəhayət, beynəlxalq yönümlü dillər içində fransız dili yeganə dildir ki, beş qitədə mövcuddur.
Daha sonra məruzəçi fransız dilinin dünyanın mədəni müxtəlifliyinə gətirdiyi əhəmiyyətini göstərməyə çalışıb.
Üç saata qədər davam edən konfrans qonaqların, eləcə də Azərbaycan Dillər Universitetinin müəllim və tələbələrinin məruzəçiyə ünvanlanmış sualları ilə davam edib.
Qonaqlardan Strasburq Universitetinin doktoru Vəfa Quliyeva öz elmi işində alimin əsərlərindən geniş istifadə etdiyini, lakin bu əsərlərdə 150 dilin tətqiqinə baxmayaraq, Azərbaycan dilinin bu dillər arasında olmaması səbəbini alimin diqqətinə çatdırıb. Dilçi alim Klod Hajej Azərbaycan dilinin türk dilləri arasında özünəməxsus yeri olduğunu, eləcə də bu dilə olan marağını vurğulayaraq, əsərlərində Azərbaycan dilinin xüsusi qeyd olunmamasına görə məyyusluğunu ifadə edərək bunun səbəblərini izah edib.
Azərbaycan Dillər Universitetinin elmi hissə strukturunun baş məsləhətçisi Vazeh Əsgərov isə öz növbəsində alimin Azərbaycana gələşinə və universitetdə təşkil olunmuş konfransdakı çıxışına görə natiqə öz təşşəkkürünü bildirib.
Sonra Vazeh Əsgərov dilçi alimə XX əsrdə dominantlığı ələ alan ingilis dilnin daha çox dil deyil, əlaqə vasitəsi olduğunu və yaxın 50 ildə onun fransiz dilinin inkişafını necə gördüyü sualını ünvanlayıb.
Tərcümeyi-hal : Klod Hajej 1936-cı ildə Tunisdə anadan olub, görkəmli dilçi və əlli dildə danışan poliqlot, hal-hazırda Fransanın nüfuzlu elm və araşdırmalar ocağı “College de France”-ın professorudur. "Yeganə düşüncə tərzinə qarşı" (2012) adlı son kitabında o, yeganə düşüncənin əsas vektoru olan, ingilis dilinin hegemonluğuna qarşı mübarizə aparır.
Martın 28-də Azərbaycanda Fransız İnstitutunun mediatekasında (Füzuli küçəsi 67, saat 18:00-da) Klod Hajejlə eyni masa arxasında fransız dilində qarşılıqlı dialoq təşkil olunacaq. Giriş sərbəstdir.
VAZEH 28/03/2013
http://veteninfo.az/index.php?news=11650
